Het functioneringsgesprek (3)
Enkele weken verder.
Ik kreeg gisteren een mail van Marc, hij had afgelopen weekend een vreselijke droom gehad, een nachtmerrie, hij mailde op donderdag dat hij niet van de droom los kon komen, de beelden zaten op zijn netvlies gekleefd.
Of hij mij even online kon bellen.
Dat leek mij niet zo geschikt, gezien de zwaarte van de inhoud van zijn mail, dus stelde ik hem voor de volgende dag langs te komen, dat deed hij
Marc: ik heb over de droom nagedacht, ik denk dat ik de droom begrijp, maar daarmee gaan de beelden niet weg
Ik knik
M: ik droomde dat ik op kantoor was. Ton, mijn leidinggevende, kwam naar mij toe met een enorme rol powertape in zijn hand. Zonder iets te zeggen ging hij achter mij staan en plakte mijn mond dicht met die tape. Ik geloof dat ik in de droom flauwviel, ik kon mij in elk geval niet verzetten, want even later merkte ik dat hij ook mijn handen en voeten getaped had. Ik was helemaal alleen in de ruimte, iedereen was weg of was er niet geweest, behalve Ton. Toen veranderde de droom, ik was ineens niet meer op kantoor, ik zat ergens aan een paal of een hek, vastgebonden met die tape, waar weet ik niet, met powertape over mijn mond, mijn handen en voeten waren ook getaped, ik zat in een enorme ruimte, een plein of een weiland, dat weet ik ook niet precies……er was niemand
Marc vertelt rustig, met een uitdrukking van lichte verbazing, ik laat hem vertellen, ik stel geen vragen tussendoor
M: af en toe wist ik dat ik droomde en dat ik het vreemd vond dat ik er zomaar zat, ik deed geen poging mij los te maken, wat best had gekund, want mijn vingers waren vrij gelaten, ik kon de tape zo van mijn mond en voeten loshalen, maar ik deed het niet. Ik zat daar voor mijn gevoel eindeloos lang, misschien wel een hele dag, ik was wakker maar ook weer niet. Ineens hoorde ik in de droom mijn iPhone, op dat moment werd ik wakker, zo’n beetje half, ik riep “de tape, de tape”, en ging een soort worsteling met mijzelf aan. Marga bleek naast mij te liggen lezen, ze zei, hé rustig! je trekt het dekbed van mij af, wat heb je ineens, tape? Waar heb je het over?
Marc vervolgt: ik was ineens klaarwakker, ik zag de rol powertape voor me, waarmee Ton het kantoor binnen kwam, maar ik wist het meteen, ik dacht aan de powertape waarmee mijn ouders vastgebonden en gekneveld werden tijdens de roofoverval in onze juwelierszaak, daar droomde ik 30 jaar later ineens van, maar dié powertape had ik nooit gezien, ze hadden het alleen verteld, hoe raar kan het zijn?
Ik weet van de roofoverval in de juwelierszaak van zijn ouders, dat heeft hij mij verteld, bij de intake, toen hij ruim een jaar geleden in therapie kwam.
M roept uit: waarom nu deze droom, of nachtmerrie? Na 30 jaar??
M: ik heb nog nooit over die powertape gedroomd, we hebben veel met elkaar en anderen gepraat over die vreselijke gebeurtenis, we hebben heel veel steun en begrip gekregen van familie maar ook van de buurt; ik was 8 jaar en mijn broertje 6, we gingen met het gezin naar slachtofferhulp, dat was heel goed denk ik, de verzekering heeft alles gedekt, ook de gestolen juwelen en horloges, de heropening was heel feestelijk, allemaal bloemen en wij, de kinderen kregen kadootjes, de wethouder kwam zelfs!!Ik zie het allemaal nog voor me.
Mijn ouders hebben de winkel tot een paar jaar geleden samen gedaan, zij waren er trots op.
Lange pauze
M: ik droom best veel, maar ze vervliegen in de loop van de dag, deze niet
Ik: wil je misschien de droom de gelegenheid geven iets over jou te vertellen?
M: dat zou best eens kunnen
Ik: je zei dat je de droom begreep
M: ik dacht aan het functioneringsgesprek……
Ik knik
M: en aan mijn promotie
Ik : die je hebt aangenomen om een paar jaar goed te verdienen en dan …
M onderbreekt mij: het roer om te gooien
Ik: ja, je kreeg weliswaar hoop van die gedachte, maar kennelijk zat er een onbewust addertje onder het gras
M: iets wat ik niet wou van die promotie
Ik: en dat je niet voor jezelf wilde weten?
M: je bedoelt dat ik een pijnlijk gevoel wegstopte
Ik: en dat zelf niet in de gaten had
M zucht: onbewust dus, zoals jij vaak zegt
M: dat beeld van die bergwandelingen, weet je nog wel, op mijn laptop toen ik thuiskwam na dat afschuwelijke functioneringsgesprek, dat saaie, lege gevoel dat ik daarvan over hield
Ik: maar uiteindelijk een verlangen bij je opriep
M: waar ik hoop van kreeg
Ik: je kijkt mat, zit ik goed?
M: ja, ik voel me mat, leeg, somber
Lange stilte
Ik met aarzeling: die droom, dat was toch best een angstige droom?
M aarzelt ook: ja en nee, mijn ouders……..
Hij houdt plotseling op en begint zacht te huilen
Marc na een poosje: die tape, zo vernederend, ik heb dat altijd diep gevoeld, ik heb het nooit in het echt gezien, wij zaten op school, opa en oma haalden ons op, ze huilden, er was ook een politieagente bij, die zei meteen dat het goed ging met papa en mama maar dat er wel iets naars was gebeurd in de winkel. We reden in de politieauto naar huis, wij woonden boven de winkel, er stond een ambulance voor de winkel, de agente leidde ons naar de ambulance, daar zaten papa en mama met rode plekken op hun mond en hun kin. Papa zei, nou jongens, jullie raden nooit wat er is gebeurd, mama lachte een beetje, zij hielden zich duidelijk flink voor ons. Het enige dat ik vroeg was waar die rare rode plekken op hun gezicht vandaan kwamen. De broeder van de ambulance riep POWERTAPE, daar zie je straks niks meer van. Dit is zo bizar, waarom vertel ik je dit zo uitgebreid
Ik knik: hoe gaat het met je nu?
M: vreemd, ik voel me vreemd, maar wel oké, fijn dat je vandaag tijd had
Ik: dat vreemd voelen, kan je daar iets meer over zeggen?
M: dat had ik ook in die droom, ik voelde me vreemd over mezelf, zo van, wat doe ik hier met die tape over mij mond en mijn handen en voeten
Ik: je zei dat je het in de droom zo vreemd vond dat je het er niet afhaalde
M: ja dat was het precies, alsof het ook best was als ik het liet zitten
Lange stilte
M: ik mailde je dat ik beelden van de droom steeds op mijn netvlies zag, maar ik realiseer mij nu dat het geen beelden uit de droom waren, maar de fantasie die ik als kind gevormd had van hoe mijn ouders in de winkel door de overvallers behandeld werden met die tape
Ik: heb je die fantasie altijd bij je gehouden
M: ja, die fantasie is altijd gebleven
Ik: weet je waarom?
M: ja dat weet ik heel goed, omdat ik het ontzettend vernederend voor hen vond, dat vonden ze trouwens zelf ook, dat weet ik van ze, dat ze zich niet konden verzetten, ze konden ook niet om hulp schreeuwen
Ik: je begrijpt de droom, zei je
M: ik denk dat ik mij door Ton de mond heb laten snoeren, ik heb niet geprotesteerd toen hij met mijn nieuwe functie aan kwam zetten, hij verpakte het in een promotie
Ik: voordat je er iets tegen in kon brengen had hij je al het zwijgen opgelegd
M: zo lijkt het wel
Ik: lijkt? aarzel je?
M: ik weet het niet
Ik: in een droom zijn de personen niet altijd wie ze lijken te zijn
M: hoe dan?
Ik: de powertape-plakker ben jij die misschien zelf?
M: snoer ik mijzelf de mond?
Ik: daar dacht ik aan
M: ik breng mijzelf tot zwijgen?
Ik: en bind je jezelf vast?
M: dat doe ik niet met opzet
Ik: niet bewust
M: dit wil ik ff duidelijk hebben, helder
Ik: voelt het goed zo samen te praten?
M: ja heel goed, het vreemde gevoel is weg
Ik: oké, dit houden we vast, stel als jij zelf degene bent die zichzelf beperkt
M lacht: met de powertape
Ik lach ook: de powertape als metafoor
M: dat begrijp ik
Ik: de powertape heeft wel een zware gevoelslading voor jou
M: ja, ik ga het voelen, die promotie zit mij enorm dwars, dat heb ik weggestopt
Ik: de droom heeft je geholpen dit bewust te mogen voelen
M: dat ik zo apathisch in die ruimte lag, in mijn droom
Ik: en je de tape gewoon liet zitten in je droom
M: alsof ik het maar liet, kiezen voor veiligheid en daar niets bij voelen
Ik: door de droom kom je in contact met je verlangens naar andere werksituaties, maar ook met de angstige gevoelens waarmee je verlangens gepaard gaan
M: ik wil ze allebei bewust vasthouden en voelen, dat durf ik best
Ik: zowel je wensen als je angsten doen ertoe om bewust beleefd te worden
Lange stilte
Ik: het is tijd, we moeten ons gesprek afbreken, kan dat?
M: ja, ik kom dinsdag weer, wij hebben een druk weekend, best gezellig, ik vergeet de droom niet hoor, dank je wel dat je vandaag extra tijd voor mij had.
